αστυπάλαια – Astypalea Viva Mare

ιστορία της Αστυπάλαιας

Κατά τη μυθολογία η Αστυπάλαια και η Ευρώπη ήταν κόρες του Φοίνικος και της Περιμήδης. Από την ένωση της Αστυπάλαιας με τον Ποσειδώνα γεννήθηκαν ο Αγροναύτης Αγκαίος και ο Βασιλιάς της Κω, Ευρύπυλος. Το νησί πρωτοκατοικήθηκε στα Προϊστορικά χρόνια. Μεταξύ των κατοίκων του αναφέρονται οι Κάρες, οι οποίοι την ονόμασαν Πύρρα για το κόκκινο χρώμα της, και οι Μινωίτες.

Την Ελληνιστική Εποχή υπήρξε λιμάνι-σταθμός των Πτολεμαίων της Αιγύπτου. Ανέπτυξε μεγάλη ναυτική δραστηριότητα και έγινε γνωστή χάρη στα πλούσια αλιεύματα (“ιχθυόεσσα”) και τα άφθονα γεωργικά προϊόντα της. Για τα πολλά και μυροβόλα λουλούδια της και για τους καρπούς της οι αρχαίοι την αποκαλούσαν “Θεών Τράπεζα”. Την περίοδο της Ρωμαιοκρατίας τα λιμάνια του νησιού χρησιμοποιήθηκαν ως ορμητήρια κατά των πειρατών, γι αυτό οι Ρωμαίοι παραχώρησαν στους κατοίκους πολλά προνόμια.

Στους Βυζαντινούς χρόνους η έξαρση της πειρατείας άλλαξε την οικιστική δομή του νησιού, με την παρακμή των παράλιων οικισμών, τη μετακίνηση των πληθυσμών στο εσωτερικό και την ανέγερση κάστρων για προστασία. Μετά το 1204 περιήλθε στους Βενετούς και κυρίως στην οικογένεια Quirini – με εξαίρεση ένα μικρό διάστημα κατά το οποίο ανήκε στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία (1269-1310). Οι Quirini έμειναν κύριοι του νησιού μέχρι το 1537, όταν κατακτήθηκε από τους Τούρκους. Όπως όλα τα Δωδεκάνησα παρέμεινε στους Τούρκους έως το 1912 στη συνέχεια πέρασε στους Ιταλούς, Γερμανούς και Βρετανούς για να ενωθεί με την Ελλάδα το 1948.

Οι πολυσχιδείς ακτές της Αστυπάλαιας δεν είναι παρά ένα αδιάκοπο παιχνίδι της στεριάς με τη θάλασσα. Στη μέση περίπου του νησιού η στεριά στενεύει τόσο πολύ που, μια λωρίδα γης μόλις 10 μέτρων, συνδέει τα δυο τμήματα. Το Στενό, όπως το λένε οι ντόπιοι, χωρίζει την Αστυπάλαια στο ανατολικό “Μέσα Νησί“ και στο δυτικό “Έξω Νησί“.

Αστυπάλαια ή Χώρα

Πρωτεύουσα και λιμάνι του νησιού, χτισμένη σε λόφο που εισχωρεί στη θάλασσα σχηματίζοντας δυο όρμους: το λιμάνι – Πέρα Γιαλό- και τον όρμο Λιβάδια. Στην κορυφή δεσπόζει το Κάστρο με τη σκούρα ντόπια πέτρα, από όπου ξεπροβάλλουν οι κατάλευκοι τρούλοι της Ευαγγελίστριας και του Αγίου Γεωργίου. Γύρω του κατάλευκα σπίτια με μπλε πορτοπαράθυρα και ξύλινα κάγκελα στα μπαλκόνια. Ανάμεσά τους, εκκλησίες και θολωτά εκκλησάκια. Στον αυχένα του λόφου, οκτώ ανεμόμυλοι, ξεχωριστό στολίδι της Χώρας. Πιο πέρα βρίσκεται το παραδοσιακό καφενείο και λίγο πιο πάνω το Δημαρχείο, από όπου ξεκινούν οι δυο βασικοί δρόμοι που φτάνουν μέχρι το Κάστρο. Ο καθένας οδηγεί σε μια ονομαστή εκκλησία, τη Μονή της Παναγιάς της Πορταϊτισσας προς τη πλευρά του Λιβαδιού και τη Μεγάλη Παναγιά προς την πλευρά του Πέρα Γιαλού.

Βαθύ

Είναι ένας πολύ κλειστός όρμος (περίπου 50μ.), που μοιάζει περισσότερο με λιμνοθάλασσα. Το Βαθύ έχει δυο μικρούς οικισμούς: το Έξω Βαθύ, που βρίσκεται στην είσοδο του όρμου και έχει μικρή σκάλα όπου δένουν τα καΐκια και το Μέσα Βαθύ, που είναι στο μυχό του κόλπου, με χωράφια, λίγα δέντρα και αμπέλια. Στο Βαθύ μπορεί να φτάσει ο επισκέπτης οδικώς διασχίζοντας βατό χωματόδρομο ή με βάρκα που εκτελεί τακτικά δρομολόγια από το κόλπο του Βαϊ.

Ανάληψη ή Μαλτεζάνα

Παραθαλάσσιο χωριό με ωραία αμμουδιά βρίσκεται απλωμένο σε μικρή κοιλάδα στο Έξω Νησί. Το δεύτερο όνομα Μαλτεζάνα, παραπέμπει στους πειρατές που αλώνιζαν στο Αιγαίο και έβρισκαν καταφύγιο στους κλειστούς όρμους του νησιού. Ο παραθεριστικός οικισμός αγκαλιάζει τον όρμο με τον μακρύ μόλο, όπου αράζουν τα ψαροκάικα και φτάνει μέχρι τα περιβόλια και τα αμπέλια. Από εδώ εκδρομικά σκάφη σας μεταφέρουν σε παραλίες του νησιού και στα νησάκια Χονδρό, Λιγνό, Αγία Κυριακή, Κουτσομύτη, Σύρνα και Κουνούποι.

Γύρω νησάκια

Στα Νοτιανατολικά βρίσκονται τα νησάκια Χονδρό, Λιγνό, Αγία Κυριακή με το ομώνυμο εκκλησάκι, Κουτσομύτης με όμορφη παραλία και Κουνούποι. Μακρύτερα ξεπροβάλλουν οι Αδελφοί, η Σύρνα και τα Τρία Νησιά. Στα Δυτικά βρίσκονται τα νησάκια Κτένια, Ποντικούσσα, Οφιδούσσα και Κατσαγρέλι, ενώ στα Βόρεια τα Φωκιονήσια.

Μπορείτε να ξεκινήσετε τις εξορμήσεις σας για τις παραλίες του νησιού από τον Πέρα Γιαλό, που θα βρείτε αμμουδιά και κρυστάλλινα νερά.

Από εδώ με εκδρομικό σκάφος ή αυτοκίνητο μπορείτε να πάτε στις παραλίες Λιβάδι, Τζανάκι, Μουρά, Πάππου και Αγιο Κωνσταντίνο. Μακρύτερα θα συναντήσετε τις παραλίες Βάτσες, Καμινάκια, Αγιο Ιωάννη, Πάνορμο και Παχιά Αμμο. Επίσης, μπορείτε να κολυμπήσετε στο Δεύτερο και Τρίτο Μαρμάρι, στην παραλία της Μαλτεζάνας, στο Σχοινώντα, στο Καρέκλι, στη Βρύση, στις Πλάκες και στο Στενό και στην Ψιλή Άμμο.

Με εκδρομικό σκάφος μπορείτε να επισκεφθείτε το νησάκι Κουτσομύτη με την όμορφη παραλία του.

Λιβάδι

Παραθαλάσσιος οικισμός, απλωμένος σε εύφορη κοιλάδα, στο μυχό του ομώνυμου όρμου, το Λιβάδι είναι ο ανθισμένος κήπος του νησιού. Τα περιβόλια με τις μανταρινιές, τις πορτοκαλιές και τα αμπέλια αλλά και τα σπίτια πνιγμένα στα λουλούδια, απλώνονται σε όλο το πλάτος και το μήκος της ρεματιάς, η οποία καταλήγει σε μια όμορφη παραλία.